Wat maakt dat iemand (van welke leeftijd dan ook) iets wil leren en dat ook echt doet? Volgens mij gebeurt dat als die persoon graag iets wil begrijpen, kunnen of weten, er nieuwsgierig naar is én als het niet te eng is om het gaan leren. Of als een ander die persoon uitnodigt een leerproces aan te gaan en het gewoon te leuk is om het niet te doen. In dat laatste geval kan het zijn dat de persoon niet bewust kiest voor het leerproces, maar gewoon op enthousiasme en vertrouwen meegaat met de ander.
In beide manieren om als mens een leerproces aan te gaan spelen veiligheid en vertrouwen een belangrijke rol. Die moeten groot genoeg zijn om het leerproces aan te durven. Want alles wat je probeert, kan mislukken. Dat risico moet je dus durven nemen en er op vertrouwen dat als dat gebeurt, je er mee om kan gaan en dat het ook gewoon leerzaam is als er iets niet lukt. Opstaan en verder gaan.
Iedereen die les geeft, heeft als taak een comfort zone te creëren die groot en stevig genoeg is om ook de magic zone in te durven. Dat moet wel maatwerk zijn. Iedereen heeft van huis uit een bepaalde comfort zone meegekregen; die kan klein of groot zijn, weinig of veel basisveiligheid bieden. Iedereen heeft om die comfortzone heen een magic zone zitten; die kan smal of breed zijn. En afhankelijk van actuele omstandigheden kunnen comfort zone en magic zone op die dag of in die les kleiner of groter zijn dan anders. De kunst is comfort en magic zones te herkennen, te weten hoe ze werken en zo les te geven dat ieders comfort zone, al is het maar even, een stukje groter wordt. Dat kan door vanaf de veilige kant de grens van de comfort zone een stukje te verleggen en door er uit te stappen of te springen, de magic zone in, en vanaf die kant de grens te verleggen.
In onderwijs is dit de dagelijkse praktijk. En niet alleen in onderwijs, maar op heel veel plekken en momenten. In onderwijs is het doel om dingen te leren, maar ook zonder dat doel leren we voortdurend. Met ons doen en laten leren we zelf én we leren de mensen om ons heen iets, los van of je dat bewust en doelgericht doet. Dat betekent dat we heel veel voor elkaar kunnen betekenen door te leren hoe we maatwerk comfort zones en magic zones kunnen maken.
