Verschillende mensen schrijven over het klimaat, de covid-pandemie, de onhoudbaarheid van het huidige economische systeem of een mix van die drie. Het essay Houd afstand, raak me aan van Paul Verhaeghe kan ik van harte aanraden. En op grond van het stuk in The Correspondent ben ik erg benieuwd naar het boek De toekomstige aarde van Eric Holthaus. Vooral hoe onderwijs en zorg zich ontwikkelen vind ik interessant. En belangrijk, vanwege wat ze betekenen in de samenleving.
Ja, er verandert momenteel veel en dat duurt waarschijnlijk nog wel even. En nee, we weten niet hoe het integrale eindpunt – idealiter een dynamisch, harmonieus functionerend systeem aarde met alles er op en er aan, inclusief de menselijke samenleving – eruit zou moeten of kunnen zien en hoe we daar het beste aan kunnen werken. Maar dat is nog geen reden om dat werk dan maar te laten liggen. Uit angst of om een andere reden.
Maak de stappen voor jezelf zo klein dat ze praktisch haalbaar zijn en dat je ze durft te nemen. We kunnen elkaar daar mee helpen. Als we samen bedenken wat we weten over hoe dingen werken in de wereld en hoe dingen met elkaar verbonden zijn, weten we genoeg om een stapje in de juiste richting te zetten. Met ieder stapje leren we meer en kunnen we bedenken of we nog de goede kant op gaan. Het is okee om iets niet te weten en toch zo goed (geïnformeerd) als mogelijk iets te proberen, het is okee om daarbij op je bek te gaan, daarvan te leren en met dat voortschrijdend inzicht weer verder te gaan. Het wordt nu heel snel een stukje vol clichés, maar het zijn niet voor niks clichés.
Het valt me op hoe vaak mensen zeggen dat ze denken de enige (kneus, of iets dergelijks, noemen ze zichzelf dan) te zijn die ergens mee zit én dat het aan hen ligt, als je een vertrouwelijk één-op-één gesprek hebt. We zijn unieke mensen EN we delen heel wat, bijvoorbeeld de behoeften om ergens bij te horen, om dingen te kúnnen en de neiging om verandering spannend te vinden. Dus ik trap nog maar een open deur in: dat leren van gezette stappen gaat beter als we durven te praten over twijfels, hoe we gevallen zijn, waardoor we denken dat dat kwam en wat het met ons deed. Beter dan wanneer we uit schaamte die ervaringen liever niet delen. Voor die schaamte geldt hetzelfde als voor de angst: laten we elkaar ermee helpen en voor elkaar comfort zones creëeren waarin we ons kwetsbare zelf kunnen zijn. Zodat we gedeelde doelen kunnen stellen en beter geïnformeerd de magic zone in kunnen stappen richting dat gedeelde doel.
Wat mij betreft is één van de doelen om aan te werken een betere verbondenheid van de korte en lange termijn. Wat op korte termijn fijn is om (niet) te doen, helpt niet altijd om langere termijn doelen te realiseren. Urgente zaken op het werk moeten snel geregeld worden en kunnen heel belangrijk zijn, maar zonder visie op de zin van de bijdrage van het werk aan de wereld, is onduidelijk waartoe de drukte dient. En halverwege een berg tijdens een retraite een ideale wereld bedenken is heel mooi, maar zonder verbinding met de korte termijn van de dagelijkse gang van zaken, blijft die ideale wereld een bedenksel.
Ik stel voor dat we elkaar helpen om open te zijn over waar we bang voor zijn en waar we heen willen, dat we kennis delen en gedeelde doelen stellen en dat we elkaar helpen om kleine stapjes in de goede richting te zetten. Laten we daarbij netto de balans bewaren tussen comfort zone en magic zone, korte termijn en lange termijn, rust en actie. Dankjewel alvast, want ik heb er vertrouwen in dat we dit kunnen.
